İsviçre Frangı tarihine bakıldığında Euro’ya geçiş sonrasında Avrupa’da kullanılan tek ve son tür olduğu görülmektedir. Dünya rezerv para birimlerinden biridir ve 2007 yılında %0,2 oranında bir paya sahiptir. İsviçre Ulusal Bankası tarafından piyasaya sürülmüştür. Resmi adı ile İsviçre Federasyonu, güçlü ekonomisi ile dünyanın en dikkat çeken ülkelerinden biri haline gelmiştir. Bankacılık ve sağlık sektörlerindeki başarısı tüm dünya tarafından kabul edilmektedir. Zürih ve Cenevre kentleri ise küresel kent ve ekonomi merkezi olarak anılmaktadır. Avrupa Serbest Ticari Birliği’nin kurucusu olan bu ülke, Avrupa Birliği’ne ve Avrupa Ekonomik Alanı’na üye değildir. Buna karşın kendilerine ait para birimi olan İsviçre frangı birimini kullanmaktadır.
İsviçre para birimi eski tarihi, güçlü ekonomisi ve kararlı pazar yapısı ile Frank’tır. İsviçre frangı, finans piyasalarına major dövizler arasında yer almaktadır. İsviçre ülkesinde 4 farklı resmi dil kullanılmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olanı Almanca dilidir. İkinci sırada Fransızca, üçüncü sırada İtalyanca ve son olarak dördüncü sırada ise Romansça kullanılmaktadır. Bu nedenden dolayı Frank farklı şekillerde adlandırılır. Frangın alt birimi rappen olarak isimlendirilir. 100 rappen bir pranga eşit olmaktadır. Bu alt birim de İsviçre’de konuşulan resmi dillere göre farklı şekilde isimlendirilir.
İsviçre Frangı, İsviçre Ulusal Bankası tarafından piyasaya sürülen İsviçre’nin para birimidir. Frank Euro’ya geçiş sonrasında Avrupa’da kullanılan tek ve son tür olması ile bilinir. İsviçre frangı güvenilir Liman özelliği bulunan para birimlerindendir. Buna ek olarak Lihtenştayn’da da kullanılmaktadır. İsviçre’de 1798 yılı ile birlikte para birimleri değiştirilmiştir. Frank, Berne Thaler temelli bir döviz olarak tanıtılmıştır.
En yüksek mevduat faizi veren bankalar 2021 Yazısını inceleyebilirsiniz.
İsviçre Frangı tarihçesi oldukça eskilere dayanmaktadır. Frank sistemi İsviçre Konfederasyon para sisteminin basitleştirilmesi ile birlikte daha kullanılabilir bir hale gelmiştir. 1820 yılı itibarıyla ülkenin genel durumunun düzelmesiyle paranın kullanım alanları açısından finansal sistem içindeki rolü gelişmiştir. Bu tarihten itibaren ülkede cumhuriyet öncesi ve sonrasında kurulan madeni paralarla beraber toplamda 8000 farklı sikke oluşturulmuştur.
Ülke 1803 ile 1850 yılları arasında 22 karton ve yarım kanton para ihraç etmeye devam ederek paranın dolaşımdaki oranına göre para rezerve yapmaktadır. 1850 yılında dolaşımdaki yerel paranın oranı yaklaşık olarak %15’e kadar inerek piyasayı düzene sokabilse de bu durum ekonomide karmaşık bir yapı ortaya çıkarmıştır. Bu soruna aktif bir çözüm bulmak için 1848 yılında İsviçre Federal Anayasası yürürlüğe girmiştir. Anayasa, federal hükümetin para basan tek kurum olduğunu ilan etmiş ve İsviçre frangı paralarının kanuni olarak farklı yapıda ve çok sayıda modelinin basılacağı duyurulmuştur.
Frank’tan önce kullanılan para birimleri şu şekilde sıralanabilir:
Yukarıda verilen bu paraların değerleri 1798 yılında değiştirilerek Berne Thaler temelli bir döviz olarak tüm dünyaya tanıtımı yapılmıştır. 1803 yılında henüz İsviçre frangı kullanılmadan önce kantonlar içerisinde arabuluculuk döneme başlatılmıştır. 19 Kanton birim kullanılan bu paraları ön isimleri ile piyasada işlem görmüştür.
İsviçre ülkesinde kullanılan franklar eskisine göre değişiklik göstermektedir. Federal İsviçre frangı 7 Mayıs 1850 tarihinde kabul edilmiştir. Yeni anayasadan 2 sene sonra faaliyete geçirilen federal meclis, ilk federal para tahsilat yasasını çıkararak frankların kullanım esasını kanun çerçevesinde ispatlamıştır. Artık kullanılmayan ve tedavülden kalkmış olan Fransız Frangı ile eşit değerde olduğu belirtilen franklar farklı para birimleri ile kantonlar tarafından kullanılmaya devam edilmiştir. 1865 yılında Fransa, Belçika, İsviçre ve İtalya Latin para birliğini oluşturmuş ve mali para değeri altına dönüştürülerek kullanıma açık hale getirilmiştir. İsviçre’de kullanılan yaygın franklar ise şu şekildedir:
KOSGEB Nace kodu nedir, ne işe yarar? Yazısına göz atabilirsiniz.
Latin para birliğine esasen Frank değerleri resmi kayıtlarda belirtildiği üzere güvence altına alınmıştır. 1920 yılında kaldırılan bu birlik, 1927 yılında tamamen sona ermiş ve bu tarihten sonra paranın değeri yabancı ülkelerin para değerlerinin altında seyretmiştir. Frank 1936 yılında tek başına devalüasyona uğrayarak bir süre para birimi bu standartlar üzerinden piyasada işlem görmüştür. İsviçre frangının içerisinde bulunduğu devalüasyon sürecini İngiliz sterlini, Amerikan doları ve son olarak Fransız Frangı izlemiştir.
Devalüasyonlardan sonra ülke 1945 yılında Bretton Woods sistemine katılarak 1 dolar 4,3 Frank eşitliğine göre devam etmiştir. Altın ve doların birbirine dönüştürüldüğünü kabul eden Bretton Woods sistemi 1 Frank 0,206 gram olarak eşitlenmiştir. En son güncellenerek yenilenen Bretton Woods yasa şartnamelerine göre 1 dolar 4,375 Frank olarak gösterilmiştir. Böylece piyasada etkin bir şekilde frangının döviz değeri borsada işlem görmeye başlamıştır.
Frangın en fazla işlem gördüğü dövizler Finans piyasasında Amerikan doları ve Euro paritesidir. İsviçre frangı bu döviz değerleri ile birlikte piyasaya güçlü bir şekilde giriş yapmış ve ekonomi genelinde karlı bir şekilde yükselişe geçmiştir. Amerikan doları dalgalı ve stabil bir seyir gösterirken, Euro ve İsviçre frangı tavan uygulamasından vazgeçmesinden dolayı en düşük seviye olarak 1 Euro 0,98 Frank eşitliği ile piyasalarda işlem görür.
Dolar | 34,2452 | % 0.28 |
Euro | 37,6376 | % -0.37 |
Sterlin | 45,0841 | % 0 |
,00 | % 0.00 | |
,00 | % 0.00 | |
Çeyrek | 4.978,00 | % 0,00 |
G. Altın | 2.921,73 | % 0,22 |
BIST 100 | % | |
% 0.00 | ||
B. Cash | ,00 | % 0.00 |